Een weekendje toeren langs de Zuiderwaterlinie
Een historische verdedigingslinie, een waterbouwkundig meesterwerk en een ketting van erfgoedlocaties die enkele van de mooiste plekken in Noord-Brabant met elkaar verbindt. Tijdens een tweedaagse reis langs de Zuiderwaterlinie slinger ik per fiets en auto langs 5 van de 11 Brabantse vestingsteden, met onderweg meer dan genoeg om te zien, doen en proeven.
Dag 1. Roadtrippen
De Zuiderwaterlinie doorkruist heel Noord-Brabant, van Grave in het oosten tot aan Bergen op Zoom in het westen. De linie verdedigde Brabant tegen de Spanjaarden en later ook tegen de Fransen en Belgen. Vandaag de dag vormt het een aaneenschakeling van historische plaatsen vol bezienswaardigheden, met elkaar verbonden door uitgestrekte natuur.
"Langs de Zuiderwaterlinie is ook een wandelroute uitgezet. Het Zuiderwaterlinie Wandelpad is in korte deelroutes te lopen of in zijn geheel, waarbij je in 290 kilometer alle vestingsteden aandoet."
Vestingstad 's-Hertogenbosch
Vestingstad 's-Hertogenbosch
Mijn ontdekkingstocht start in 's-Hertogenbosch, want wist je dat de hoofdstad van Noord-Brabant ook een vestingstad is? De stadswallen herinneren nog aan de roerige geschiedenis, met onder andere het iconische Bastion Oranje, waaronder het bezoekerscentrum Bastionder ligt. Hier kun je de geschiedenis van de stad nog volop beleven. Het karakter van historisch 's-Hertogenbosch proef je bij Bolwerk Sint Jan; ooit de belangrijkste toegangspoort, nu dé plek om neer te strijken voor een drankje of lekkere lunch aan het water.
Een cultureel en culinair dagje in de Brabantse hoofdstad? Bekijk dan ook eens: Van meesterschilders tot masterchefs in 's-Hertogenbosch.
De allure van Heusden
Vanuit de Bossche binnenstad rijd ik in een kwartiertje met de auto naar Heusden; een van de mooiste vestingsteden van Nederland. En dat is terecht. Ik klauter over de stadswal en kijk mijn ogen uit op de Vismarkt. Dit middelpunt van de vesting is nu een bruisend horecaplein vol terrassen. Mis hier ook het doorkijkje naar de stadshaven en de molen niet! Hoewel Heusden compact is, vind je er naast de vele monumenten ook leuke winkelstraatjes en goede restaurants, wat de stad haar allure geeft.
Dinertip in Heusden:
Ik keer aan het einde van de dag terug naar 's-Hertogenbosch, waar ik overnacht bij de Soete Moeder; een bijzonder kloosterhotel waar de sfeer van het verleden nog te vinden is in de kleine details.
Dag 2: Op de fiets
Het buitenland in Noord-Brabant
Het buitenland in Noord-Brabant
Na een ontbijtje in de kloostertuin hervat ik mijn route langs de Zuiderwaterlinie. Daarvoor rijd ik richting het noordoosten, waar ik vervolgens per fiets de vestingsteden Grave, Megen en Ravenstein verken. Een gebied dat lange tijd een soort buitenland in Noord-Brabant vormde, toen het onder andere tot het Hertogdom van Kleef behoorde. Over de karakteristieke ‘keinderkupkes’ wandel ik door de historische binnenstad van mijn startpunt Grave; de meest belegerde vestingstad van de linie.
De eerste stop is het stadhuis, waar het Zuiderwaterlinie bezoekerscentrum is gevestigd. Een verrassing wacht aan de rand van het centrum, waar ik via de indrukwekkende Hampoort, tegenwoordig het Graafs Museum, Vestingpark de Kat beklim. Bovenop de van oorsprong kogelvangende wal kijk je hier op 11 meter hoogte uit over de vesting.
"Je kunt de vestingsteden ook verkennen op een solex. Je huurt er gemakkelijk een via Solexverhuur BoerenSolex. Tuf met je solex langs de Brabantse vestingstadjes, dorpjes en natuurgebieden."
Klein maar fijn Megen
Ik fiets verder door boerenlandschappen waar links en rechts op het erf de lekkerste producten worden verkocht. Over de bospaden van natuurgebied Herperduin, onderdeel van ‘oergebied’ De Maashorst, beland ik uiteindelijk op heerlijk Hollandse dijkweggetjes. Megen is de kleinste vestingstad aan de linie, maar bij de historische Gevangenpoort bruist het. Na de bouw in 1386 was dit de beruchte gevangenis. Nu kun je er genieten van een heerlijk bourgondische maaltijd in het gelijknamige restaurant.
Langs de route:
-
Bierbrouwerij Oijen
Bierbrouwerij Oijen
Vanaf hier begint misschien wel het mooiste deel van de fietstocht. Met de Maas continue in zicht, fiets ik door het uitgestrekte landschap, hier en daar versierd met kerken en molens. Ravenstein wordt al snel mijn favoriete vesting, en dat heeft alles te maken met de fotogenieke straatjes en bijzondere plekken. Zoals de stadstuin met het leerlooierijhuisje en Stadsbrouwerij Wilskracht, waar brouwers Wil en Wil op ambachtelijke wijze biertjes brouwen in de hoogste stellingmolen van Noord-Brabant.
Op struinsafari in de Keent
Tijdens de laatste kilometers richting Grave kom ik op de valreep nog door natuurgebied de Keent; in feite een eiland in de Maas, maar inmiddels met het vaste land verbonden. Ik doorkruis het gebied op mijn fiets en stop na elke bocht omdat er weer iets moois te zien is, zoals een indrukwekkende kudde grazende Taurusrunderen. Ook Schotse Hooglanders en Exmoorpony’s bewonen dit gebied. Daarmee is de beleving van deze bijzondere route compleet. In 2 dagen, 5 vestingsteden en ontelbaar veel nieuwe ontdekkingen langs deze historische én groene route in Noord-Brabant.
