Smokkelroute De Groote Heide: de smokkelaar | Verhalen aan de Grens

Ontdek het smokkelverleden van natuurgebied De Groote Heide.

( 3 uur 40 minuten) 44,0 km

Startpunt: vanaf jouw locatie

  • De smokkelaar met zijn armen over elkaar
  • De smokkelaar en de commies samen bij de grens

Bekijk alle 7 foto's

Met deze fietsroute van 44 kilometer ontdek je natuurgebied De Groote Heide. De route neemt je mee over de grens en laat je het verhaal van een commies (douanier) óf een smokkelaar in de jaren ‘30 beleven. Dit is de route van de smokkelaar. Ga voor de route van de commies naar deze pagina.

De route start bij het smokkel- en grensmuseum en komt daarna langs meerdere oude smokkelpaadjes, douanekantoren, grenspalen en grensovergangen. Allen iconische onderdelen binnen het smokkelverhaal rondom de grens tussen Brabant en België. Het gaat om een gevarieerde route waarbij je een mooie verbinding hebt tussen stad, land, Nederland én België. Je doorkruist ongerepte natuur en komt langs gezellige dorpjes die bekend staan om hun smokkelverleden. Ontdek het kat- en muisspel in het grensgebied van De Groote Heide en treedt met deze fietsroute van ca. 44 kilometer in de voetsporen van de smokkelaar.

Stap af en ontdek...
Maak jouw fietsavont…

Met deze fietsroute van 44 kilometer ontdek je natuurgebied De Groote Heide. De route neemt je mee over de grens en laat je het verhaal van een commies (douanier) óf een smokkelaar in de jaren ‘30 beleven. Dit is de route van de smokkelaar. Ga voor de route van de commies naar deze pagina.

De route start bij het smokkel- en grensmuseum en komt daarna langs meerdere oude smokkelpaadjes, douanekantoren, grenspalen en grensovergangen. Allen iconische onderdelen binnen het smokkelverhaal rondom de grens tussen Brabant en België. Het gaat om een gevarieerde route waarbij je een mooie verbinding hebt tussen stad, land, Nederland én België. Je doorkruist ongerepte natuur en komt langs gezellige dorpjes die bekend staan om hun smokkelverleden. Ontdek het kat- en muisspel in het grensgebied van De Groote Heide en treedt met deze fietsroute van ca. 44 kilometer in de voetsporen van de smokkelaar.

Stap af en ontdek...
Maak jouw fietsavontuur compleet en laat je bij diverse ondernemers langs de route verrassen door speciale producten, acties en arrangementen in het teken van deze route. 

  • Smokkelkistje van Borrelbar KikkerOp en Brasserie De Kapetulie: een kistje met vijf verschillende biertjes.
  • Smokkelijs van Mamma Mia: mascarponeijs met gestoofde peertjes, stroopwafel en karamel. Ijs met een knipoog naar de boter- en suikersmokkel.
  • Smokkelbier ‘Johannes de Vlugge’ van Stoombrouwerij De Pimpelier: een terraswaardig en grensoverschrijdend lekker bruin biertje (7%). Proost!
  • Smokkelgebakje van De Jong De Echte Bakker:  Verwen jezelf met een heerlijke cappuccino ‘pungel’, overgoten met pure chocolade op een smakelijke sloffen bodem. Ook verkrijgbaar bij De Schout van Buul. 
  • Likeur ’t Smokkelaartje van Fruitbedrijf Jan Janssen: zoete likorette op basis van blauwe bessen, lekker als borrel of aperitief.
  • Thee van de grens:  een spannende groene en witte thee van theeplantage ’t Zuyderblad die zorgt voor een lentefeestje in de mond. Fris en fruitig!
  • Kraaienpoten: pittig gekruide rundsvleesworstjes van Borrelbar Kikkerop lekker voor bij de borrel. Durf jij het aan?
  • Smokkelkaas: Kaasmakerij Catharinadal ontwikkelde een uniek kaasje met ‘De Doodendraad’ als lijntekening in cacao en koffie. Een echte smaaksensatie!

Over deze route
Deze fietsroute is gemaakt door VisitBrabant Routebureau. De route is uitgezet via het Brabantse fietsknooppuntensysteem. Fiets eenvoudigweg van het ene naar het andere genummerde knooppunt. Pijlen wijzen je de weg tussen de knooppunten. Klopt er iets niet aan de bewegwijzering van de route? Geef dit aan ons door via visitbrabant.com/meldpunt. Je kunt ook bellen naar 0800-4050050 (gratis).

Verhalen aan de Grens
Verhalen aan de Grens toont de veelzijdigheid van de provincie Brabant op unieke wijze. Brabant ligt namelijk zowel op de grens van Nederland en België als tussen provincie Limburg, Zeeland, Zuid-Holland en Gelderland. De grens heeft een rijke historie met verhalen over smokkelen, gesloten grenzen en grenzeloze samenwerkingen. Het is niet voor niets dat deze grens altijd een belangrijke rol heeft gespeeld in het leven van de Brabander. Belevingsroutes die zijn ontwikkeld binnen dit thema, tonen het verhaal rondom de Brabantse grens en het onbegrensde karakter van de provincie. Bekijk ze allemaal via visitbrabant.com/verhalenaandegrens.

Over De Groote Heide
Ontdek De Groote Heide; een uniek grensoverschrijdend gebied in Cranendonck, Eindhoven, Heeze-Leende, Valkenswaard, Hamont-Achel en Neerpelt. Het landsgrensoverschrijdende gebied De Groote Heide is binnen Noord-Brabant een topgebied voor natuur, toerisme & recreatie. Met 6000 ha aaneengesloten natuurgebieden met diep paarse heide, fris groene bossen, beken, riviertjes en vennen, maar ook vele bijzondere cultuurhistorische (ver)gezichten maken De Groote Heide een unieke omgeving.

  • Bewegwijzering verhalen aan de grens

    Volg de wit met groene bordjes en fiets eenvoudig de route van het ene naar het andere genummerde knooppunt.

    Volg de wit met groene bordjes en fiets eenvoudig de route van het ene naar het andere genummerde knooppunt.
Sla kaart tab stops over

Dit ga je zien

Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck

Maak in het Smokkel- en Grensmuseum kennis met het smokkelen in de grensstreek.  Onze streek, gelegen op de landsgrens van Nederland en België en grenzend aan Limburg (NL) staat bekend om de vele smokkelpraktijken in vroeger tijden

Startpunt:

Smokkel en Grens museum Cranendonck
Schutstraatje 20d
6021cc Budel
Navigeer naar startpunt
Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck
09
01
58
40
04
30

Borrelbar KikkerOp fiets café

Tussen de monumentale panden, in de meest karakteristieke straat van Maarheeze, vind je de zeer kindvriendelijke en gastvrije Borrelbar KikkerOp.

Startpunt:

Borrelbar KikkerOp
Kerkstraat 3
6026 RT Maarheeze
Borrelbar KikkerOp Borrelbar KikkerOp
35
34

Voormalige dorpswinkel en drogisterij

Deze vroegere winkel stond bekend als verdeelpunt van gesmokkelde levensmiddelen.

Startpunt:

Damenweg 1
Soerendonk
Voormalige dorpswinkel en drogisterij vrijstaande woning in een normale straat
05
59
41

Beek De Strijper Aa

Een beek via welke regelmatig koeien de grens over gesmokkeld werden.

Startpunt:

Kluisweg
Gastel
Beek De Strijper Aa Beek in een Brabants landschap
06
03

Kunstwerk voormalig boterfabriek en St. Corneliuskapel

Kunstwerk op het middelpunt van de kleinste woonkern van gemeente Cranendonck.

Startpunt:

St. Cornelisplein
Gastel
Kunstwerk voormalig boterfabriek en St. Corneliuskapel Kunstwerk bij voormalige boterfabriek, man met kan
39
216

Den Ezel

Rijksgrenspaal 174 en Admiraliteitspaal (douanepaal)

Startpunt:

Ruiterstraat
Budel
Den Ezel grensovergang met prikkeldraad

Den Doodendraad

Om te voorkomen dat spionnen, verzetslui, smokkelaars en vluchtelingen ongezien de grens over konden tijdens de Eerste Wereldoorlog, legden de Duitsers een 332 kilometer lange draadversperring langs de grens en dwars door de tuin van de Achelse kluis.

Startpunt:

3930 Hamont-Achel
Den Doodendraad Den Ezel, grensovergang
38

‘Den Dubbele Paol’ (De Dubbele Paal)

Rijksgrenspaal 176 met Baroniepaal

Startpunt:

Bergbosweg
Budel
‘Den Dubbele Paol’ (De Dubbele Paal) Dubbele grenspalen in het bos

Voormalige Grenskapel

Midden in het heidegebied ligt afgelegen tussen een aantal vennen nog het restant van wat eens een schuilkerk was.

Startpunt:

Beverbeekse Heide
Hamont-Achel
Voormalige Grenskapel Kruis van stenen midden in de natuur
36
217

De Achelse Kluis

Dit is hét startpunt voor een fijne wandel- of fietstocht door het Leenderbos, de Groote Heide of over de Beverbeekse Heide. Begin met een kijkje in het nieuwe bezoekerscentrum en laat je inspireren door alle informatie over De Kluis en haar omgeving.

Startpunt:

De Achelse Kluis
De Kluis 1
3930 Hamont-Achel
De Achelse Kluis
218

Douanewoningen De Acht Zaligheden

Hier verbleven de douaniers van de wielrijdersbrigade met hun gezin.

Startpunt:

Achel Statie 1125
Hamont-Achel
Douanewoningen De Acht Zaligheden Bord aan woning met daarop uitleg over de douanewoningen
564
563
541

De spinnenkoppen / Friese Ruiters

Een verwijzing naar maatregelen van de douane tegen de gemotoriseerde smokkelaar.

Startpunt:

Burg-Kloosterstraat
Hamont-Achel
De spinnenkoppen / Friese Ruiters Kunstwerk
568

Voormalige douanewoningen

Voormalige woningen voor de douaniers en hun gezin.

Startpunt:

Keunenlaan 4
Hamont-Achel
Voormalige douanewoningen Voormalige duanewoningen
542

Voormalig grenskantoor voor België en Nederland

Douanekantoor voor zowel Nederland als België.

Startpunt:

Grensweg 65
Budel
Voormalig grenskantoor voor België en Nederland Voormalige grenskantoor voor België en Nederland
215

Grensovergang met rijksgrenspaal 172

Op de grens tussen Nederland en België werden 388 gietijzeren grenspalen geplaatst, dit is paal 172.

Startpunt:

Asbroekweg
Budel
Grensovergang met rijksgrenspaal 172 Grenspaal langs de weg met fietsers
12
09

Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck

Maak in het Smokkel- en Grensmuseum kennis met het smokkelen in de grensstreek.  Onze streek, gelegen op de landsgrens van Nederland en België en grenzend aan Limburg (NL) staat bekend om de vele smokkelpraktijken in vroeger tijden

Startpunt:

Smokkel en Grens museum Cranendonck
Schutstraatje 20d
6021cc Budel
Navigeer naar eindpunt
Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck

Routeverhaal

Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck

Maak in het Smokkel- en Grensmuseum kennis met het smokkelen in de grensstreek.  Onze streek, gelegen op de landsgrens van Nederland en België en grenzend aan Limburg (NL) staat bekend om de vele smokkelpraktijken in vroeger tijden

Startpunt:

Smokkel en Grens museum Cranendonck
Schutstraatje 20d
6021cc Budel
Navigeer naar startpunt
Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck
  • Nederland – Jaren ’30. Er doen al een hele tijd stoere verhalen de ronde over het smokkelen in het grensgebied. Boter, suiker, zout en zelfs lingerie… Je kan het zo gek niet bedenken of mensen willen het de grens over krijgen voor een paar extra centen. Voor bewoners in de grensstreek is smokkelen een soort tweede natuur geworden, een spel om de commiezen te slim af te zijn.
  • Het is een koude zonnige ochtend en het bevroren gras zorgt voor een witte gloed wanneer Johannes de Vlugge langs de boerderijen struint. Hij is op zoek naar smokkelwaar (4) om de grens over te smokkelen. Het gras kraakt bij iedere voetstap. Al snel komt hij zijn vriend tegen. Samen besluiten ze een borrel te gaan drinken in de kroeg even verderop. Nog snel wat goede moed indrinken.
  • In de achterste hoek van het café zit een doorleefde man van zijn biertje te genieten. Hij hoort de vrienden praten en gromt: “Dat schiet toch niet op, overdag die kleine beetjes smokkelen. Je kunt beter ’s nachts in één keer je slag slaan.” De Vlugge hoort wat hij zegt, maar besluit tóch overdag een poging wagen.
  • De vriend van de Vlugge draagt een zak vol smokkelwaar. Maar Johannes niet, Johannes heeft een groots plan. Hij klopt aan bij de boerderij voor de grens. De boerin, die ook in het complot zit, wenkt hem naar achteren waar een grote koe op hem staat te wachten. Met grote ogen kijkt de vriend van Johannes naar zijn kameraad die met de koe sjokkend achter zich aan het erf af loopt. Ze lopen richting het bos en gaan op zoek naar een plek om de grens ongezien te passeren. Wanneer ze over een smal bospaadje lopen, zien ze verderop een paar commiezen.
  • Vol adrenaline ijsberen ze langs de grens (7). Johannes is niet zo snel met zijn koe. Als zijn vriend niet veel verderop besluit de oversteek te maken, blijft hij hangen in het prikkeldraad en wordt hij gepakt. Johannes probeert zich zo onopvallend mogelijk te verschuilen, maar de koe denkt daar anders over. Tijd voor het geheime wapen. Met stroop om de bek van de koe loopt het beest zonder te loeien als een mak lammetje mee. De commiezen zijn nog druk bezig met zijn vriend in het prikkeldraad en het lukt Johannes de grens over te steken (7). Bij de kroeg verderop verkoopt hij het dier. Katsjing!
  • Tevreden met de buit besluit de Vlugge zichzelf te trakteren op een biertje in het café (11). Tot zijn verbazing ziet hij daar Cor Commies aan de toog zitten. Met zijn net verdiende geld koopt hij bij de eigenaar van het café een goede fles likeur. Johannes trekt zijn stoute schoenen aan, loopt naar de Commies en vraagt hem om vanavond een oogje dicht te knijpen in ruil voor de fles likeur. De Commies is hier absoluut niet van gediend, waarna de Vlugge zich snel uit de voeten maakt.
  • Later die dag probeert hij het opnieuw. Bij een opslagplaats in de buurt (4) kan hij wel zestig kilo suiker ophalen. Hij leent een fiets en denkt terug aan het advies van die middag: ’s nachts is het beste moment om je slag te slaan. Als het hem lukt om deze bestelling vandaag nog af te leveren in Nederland, verdient hij net zoveel als in een week werk. Bij schemering trekken de Vlugge en zijn vriend met twee plunjebalen vol suiker richting de grens. Als ze denken dat de kust veilig is, ziet de Vlugge een snelle schaduw in de bosjes. Het is Cor Commies! Hij besluit te vluchten en met de volle maan die als een spotlight op de grens (16) schijnt ontwikkelt zich een heus kat-en-muisspel. Zal het Johannes lukken om de commiezen te ontvluchten?

Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck

Maak in het Smokkel- en Grensmuseum kennis met het smokkelen in de grensstreek.  Onze streek, gelegen op de landsgrens van Nederland en België en grenzend aan Limburg (NL) staat bekend om de vele smokkelpraktijken in vroeger tijden

Startpunt:

Smokkel en Grens museum Cranendonck
Schutstraatje 20d
6021cc Budel
Navigeer naar eindpunt
Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck
  • 09
  • 01
  • 58
  • 40
  • 04
  • 30
  • 35
  • 34
  • 05
  • 59
  • 41
  • 06
  • 03
  • 39
  • 216
  • 38
  • 36
  • 217
  • 218
  • 564
  • 563
  • 541
  • 568
  • 542
  • 215
  • 12
  • 09

Dit vind je ook leuk

Bekijk alle routes

Terug

Scroll terug naar boven

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.