Lezing Heemkundekring: Oirschot in de Tweede Wereldoorlog

Lezing Heemkundekring: Oirschot in de Tweede Wereldoorlog - Hoe een Brabants dorp de wereldgeschiedenis beleefde door Piet Machielsen.

De Tweede Wereldoorlog blijft een thema waar historici tachtig jaar na dato nog steeds mee bezig zijn. De grote gebeurtenissen, zoals veldslagen en wereldpolitiek, krijgen veel aandacht. Die zorgden immers dat de oorlog uiteindelijk met een victorie voor de vrijheid beëindigd kon worden.
Het nadeel van deze grote verhalen is dat ze toch abstract zijn en minder bezig zijn met hoe mensen de oorlog beleefden. En dan zijn nu juist de verhalen die de wereldgeschiedenis vertalen naar het leven van gewone mensen in een ongewone tijd.
Gelukkig is de interesse naar die lokale verhalen sterk gegroeid. Niet in de laatste plaats door lokale heemkundigen die met ijver de verhalen documenteren en vastleggen. En daar komt ook een zekere spanning naar boven. Zeker in kleine dorpsgemeenschappen, zoals ook Oirschot (was). Want in een geschiedenis waar mensen hun lokale verhaal vertellen, komt natuurlijk van alles naar boven. Het goede en het minder goede. De vreugde en het verdriet. Van en over mensen die elkaar kennen. En dat is best spannend. Zie maar hoe nu de nationale discussie over het openbaar worden van het Centraal archief Bijzondere Rechtspleging loopt.

In de lezing op 20 maart 2025 die ik voor de Heemkundekring Oirschot mag houden, wil ik juist inzoomen op die menselijke verhalen. Voorzien van een historische context, maar vanuit het eigene van het Oirschot van die dagen. Hoe reageren mensen op de oorlog? Hoe geven ze wat ze beleven een plek? Hoe kijken mensen terug op toen?
De lezing zal worden begeleid door foto’s, geluids- en filmopnames die de oorlogsjaren nog meer tastbaar maken. Ook wil ik graag in gesprek met de zaal: over belevenissen van toen die mensen zelf nog hebben meegemaakt of waarover ze hebben gehoord. Ik zou het ook mooi vinden als mensen mij voorafgaand aan de lezing al benaderen met foto’s, verhalen of voorwerpen: p.machielsen@delta.nl of 06 517 85 729.

Piet Machielsen over zichzelf:
In 1962 werd ik geboren in Oirschot en ik woon daar, samen met mijn vrouw, ook nu nog. Al vanaf mijn kinderjaren las ik via de Oirschotse bibliotheek zo ongeveer alle geschiedenisboeken die ik te pakken kon krijgen. Het fenomeen oorlog, en in het bijzonder de Tweede Wereldoorlog, heeft me altijd gefascineerd.
Na mijn middelbare school ben ik geschiedenis gaan studeren aan de Universiteit Utrecht, waar ik in 1988 afstudeerde. Mijn professionele pad ging een andere kant op: ik werd ambtenaar in Oirschot, later in Cranendonck. In mijn Oirschotse tijd schreef ik met Frans Beks het boek Oirschot, Een dorp in de oorlog. Later schreef ik als gildebroeder met Theo van de Loo en Antoon van Esch mee aan een boek over gilde Sint Sebastiaan Oirschot (Verguld met de Guld). Ik ben ook zo’n 20 jaar archivaris van dat gilde geweest.
Vanaf 2010 kwam ik terug in Oirschot. Dit keer als wethouder met, hoe kan het ook anders, o.a. erfgoed in de portefeuille. Op deze plek heb ik tot 2022 Oirschot mogen dienen. Op dit moment ben ik wethouder in de gemeente Hilvarenbeek.

Leden van de heemkundekring De Heerlijkheid Oirschot kunnen de lezing gratis bijwonen; niet-leden betalen 5 euro.